از کجا بفهمیم گوشی ویروسی شده؟ یکی از پرتکرارترین سؤالهای کاربران موبایل است، چون آلودگیهای امنیتی میتوانند از تبلیغات مزاحم و ریدایرکت مرورگر تا مصرف غیرعادی باتری و اینترنت یا حتی هشدارهای امنیتی سیستم را ایجاد کنند.
در این مقاله قرار است فقط درباره علائم و نشانههای ویروسی شدن گوشی (بدافزار/تبلیغافزار/جاسوسافزار و…) صحبت کنیم تا اگر رفتار گوشیتان ناگهان غیرعادی شد، سریعتر بتوانید تشخیص دهید که احتمال آلودگی وجود دارد یا نه.
اگر دنبال آموزش پاکسازی و رفع مشکل هستید، راهکارها را در مقالهی جداگانهی چگونه ویروس گوشی را پاک کنیم گذاشتهایم.
ویروسی شدن گوشی به چه معناست؟
وقتی کاربران میگویند «گوشیام ویروسی شده»، معمولاً منظورشان این است که روی گوشی یک نرمافزار مخرب یا ناخواسته نصب شده یا یک رفتار غیرعادی در سیستم رخ داده که میتواند به نمایش تبلیغات مزاحم، کنترلنشده شدن مرورگر، مصرف غیرطبیعی اینترنت و باتری، یا حتی دسترسی غیرمجاز به اطلاعات منجر شود.
این آلودگیها همیشه شبیه «ویروسهای کامپیوتری قدیمی» نیستند؛ در موبایلها، بخش زیادی از مشکلات امنیتی در قالب برنامههای به ظاهر عادی یا افزونهها و فایلهای نصبشده پنهان میشوند. به همین دلیل، مهمترین راه تشخیص اولیه، توجه به نشانههای رفتاری گوشی است؛ یعنی تغییراتی که ناگهانی و بدون دلیل منطقی در عملکرد، مصرف شارژ، اینترنت یا تبلیغات ایجاد میشود.
در ادامه، دقیقاً میگوییم از کجا بفهمیم گوشی ویروسی شده و مهمترین علائم نصب شدن بدافزار روی موبایل چیست.
از کجا بفهمیم گوشی ویروسی شده؟
اگر گوشی موبایل یا تبلت اندرویدی شما رفتار عادی همیشگی را ندارد و بدون تغییر الگوی استفاده، دچار مشکلات عجیب شده است، احتمال آلودگی به بدافزار وجود دارد. مهمترین علائم ویروسی شدن گوشی که کاربران باید نسبت به آنها حساس باشند، موارد زیر است:
۱) نمایش تبلیغات پاپآپ و مزاحم
نمایش تبلیغات بهخودیِ خود طبیعی است، اما اگر: .em-ads-1 {
max-width: 600px;
width: 95% ;
height: 480px;
margin: 5px auto 30px auto;
padding: 20px 20px 1px 20px;
border-radius: 10px;
box-shadow: 0 0 16px 7px #8080804d;
}
.em-pr-btns2 img {
margin: 0 10px;
height: 30px;
cursor: pointer;
}
.em-pr-btns2 {
display: flex;
justify-content: center;
margin: 10px 0 30px 0;
}
.eh-off span {
font-size: 12px;
}
.eh-off {
font-size: 14px;
color: #00940c;
font-weight: 700;
margin-bottom: 7px;
}
.em-ads-1::before {
color: #ffffff;
font-size: 17px;
content: “پیشنهاد ویژه”;
background: #f5353f;
border-radius: 3px;
position: relative;
padding: 1px 5px;
text-align: center;
top: 0px;
float: left;
}
.sellicon {
position: inherit;
display: block;
width: 60px;
z-index: 4;
transform: rotate(324deg);
}
.em-adrotate .title {
font-weight: bold;
font-size: 14px;
}
.em-single-adrotate{
text-align: center;
display: none;
}
.em-enable{
display: block;
}
@media only screen and (max-width: 768px) {
.em-adrotate {
width: 100%;
}
.em-pr-btns2 img{
height: 24px;
}
.em-adrotate .title {
height: 45px;
}
.em-adrotate{
box-shadow: none;
border-top: 1px dashed red;
border-bottom: 1px dashed red;
}
}
تبلیغات بهصورت ناگهانی و مداوم ظاهر شوند
حتی خارج از مرورگر یا بدون باز بودن برنامه خاصی نمایش داده شوند
بستن آنها سخت یا غیرممکن باشد
میتواند نشانهی وجود تبلیغافزار (Adware) یا برنامهی ناخواسته روی گوشی باشد.
۲) کند شدن ناگهانی و غیرعادی گوشی
اگر گوشی شما قبلاً روان کار میکرده اما ناگهان دچار کندی شدید، لگ، تأخیر در باز شدن برنامهها یا افت عملکرد شده، این رفتار میتواند یکی از نشانههای ویروسی شدن گوشی باشد؛ مخصوصاً اگر بک لینک چیست این مشکل بدون نصب آپدیت سنگین یا بازیهای گرافیکی ایجاد شده باشد.
۳) بسته شدن یا اختلال ناگهانی اپلیکیشنها
کرش کردن یا از کار افتادن برنامهها میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما وقتی چند اپلیکیشن مختلف بهطور همزمان و مکرر دچار اختلال میشوند، احتمال وجود بدافزار در گوشی افزایش پیدا میکند.
۴) مصرف غیرعادی و ناگهانی باتری
کاهش تدریجی عمر باتری طبیعی است، اما اگر:
باتری خیلی سریعتر از حالت عادی خالی میشود
گوشی حتی در حالت استفادهی سبک داغ میکند
ممکن است یک برنامه مخرب در پسزمینه فعال باشد و منابع سیستم را مصرف کند.
۵) هدایت شدن مرورگر به سایتهای مشکوک
اگر مرورگر گوشی بدون دخالت شما:
به سایتهای ناشناس یا تبلیغاتی هدایت میشود
تبهای جدید باز میکند
صفحهی جستجو یا صفحهی اصلی آن تغییر کرده است
این مورد یکی از واضحترین نشانههای آلودگی گوشی به بدافزارهای تبلیغاتی است.
۶) مصرف غیرطبیعی اینترنت موبایل یا وایفای
افزایش ناگهانی مصرف اینترنت، بدون دانلود یا استریم خاص، میتواند نشان دهد که یک برنامهی مخرب در پسزمینه در حال ارسال یا دریافت اطلاعات است؛ حتی زمانی که گوشی در حالت استفادهی عادی قرار دارد.
۷) وجود برنامههایی که خودتان نصب نکردهاید
اگر در لیست برنامههای نصبشده، اپلیکیشنهایی را مشاهده میکنید که:
نام آنها برایتان ناآشناست
به یاد نمیآورید آنها را نصب کرده باشید
این موضوع یکی از مهمترین پاسخها به سؤال «از کجا بفهمیم گوشی ویروسی شده» محسوب میشود.
۸) هنگ کردن یا ریاستارتهای مشکوک
خاموش و روشن شدن ناگهانی، فریز شدن صفحه یا هنگهای مکرر، مخصوصاً اگر قبلاً سابقه نداشته، میتواند از نشانههای وجود بدافزار یا اختلال امنیتی در سیستم باشد.
اگر چند مورد از این نشانهها بهصورت همزمان در گوشی شما دیده میشود، بهخصوص تبلیغات مزاحم، مصرف غیرعادی باتری و اینترنت، یا رفتار عجیب مرورگر، احتمال ویروسی شدن گوشی وجود دارد.
در صورتی که اطلاعات گوشی شما به خاطر آلوده شدن به ویروس و یا بدافزار پاک شود، میتوانید با استفاده از برنامههای ریکاوری اطلاعات گوشی اندرویدی خود را بازیابی کنید.
هشدارهای امنیتی گوشی؛ نشانهای مهم از ویروسی شدن
در نسخههای جدید اندروید و رابطهای کاربری مختلف، سیستم امنیتی گوشی میتواند بهصورت مستقیم درباره وجود خطر یا برنامه مشکوک هشدار بدهد. دیدن این پیامها یکی از واضحترین نشانههایی است که نشان میدهد گوشی شما ممکن است به بدافزار آلوده شده باشد.
پیام «یک خطر شناسایی شد» در گوشیهای شیائومی
بسیاری از کاربران شیائومی با پیامی مانند «یک خطر شناسایی شد» یا هشدارهای امنیتی مشابه روبهرو میشوند. این پیام معمولاً زمانی نمایش داده میشود که سیستم امنیتی گوشی:
وجود یک برنامه مشکوک یا ناامن را تشخیص دهد
رفتار غیرعادی یک اپلیکیشن را شناسایی کند
احتمال دسترسی غیرمجاز به اطلاعات را بدهد
نمایش چنین هشداری به این معناست که گوشی رفتاری خارج از حالت عادی را شناسایی کرده و نباید آن را نادیده گرفت.
هشدارهای Play Protect در اندروید
در گوشیهای اندرویدی، ممکن است با پیامهایی مانند:
Harmful app blocked
App scan recommended
این برنامه میتواند به دستگاه شما آسیب بزند
مواجه شوید. این هشدارها نشان میدهند که سیستم امنیتی اندروید یا گوگل، برنامه یا فعالیتی مشکوک را شناسایی کرده که میتواند یکی از نشانههای ویروسی شدن گوشی باشد.
نکته مهم درباره این هشدارها
وجود هشدار امنیتی بهتنهایی به معنای از کار افتادن گوشی نیست، اما نادیده گرفتن پیامهای امنیتی میتواند باعث ادامه فعالیت بدافزار در پسزمینه شود. اگر چنین هشدارهایی را بهصورت مکرر مشاهده میکنید، باید آن را بهعنوان یک علامت جدی در نظر بگیرید.
علائم ویروسی شدن گوشی شیائومی
اگر برایتان سؤال است که چگونه بفهمیم گوشی شیائومی ویروسی شده، باید به مجموعهای از نشانهها توجه کنید که معمولاً بهصورت ناگهانی ظاهر میشوند.
کند شدن و لگ غیرعادی در MIUI یا HyperOS
اگر گوشی شیائومی شما بدون نصب آپدیت سنگین یا اجرای برنامههای پرمصرف:
دچار لگ و تأخیر در اجرای دستورات شده
انیمیشنها ناپایدار یا ناهماهنگ هستند
باز شدن برنامهها بیش از حد طول میکشد
این وضعیت میتواند یکی از نشانههای وجود بدافزار یا تبلیغافزار در سیستم باشد.
نمایش تبلیغات خارج از برنامهها
در برخی موارد، کاربران شیائومی با تبلیغاتی مواجه میشوند که:
روی صفحه اصلی یا لاکاسکرین ظاهر میشوند
بدون باز بودن مرورگر نمایش داده میشوند
به سایتهای ناشناس هدایت میکنند
این نوع رفتار معمولاً به برنامههای ناخواسته یا آلوده مربوط است و یکی از رایجترین علائم ویروسی شدن گوشی شیائومی به حساب میآید.
داغ شدن بیش از حد گوشی
داغ شدن گوشی هنگام بازی یا شارژ طبیعی است، اما اگر گوشی شیائومی:
در استفادهی عادی بیش از حد گرم میشود
در حالت استندبای هم حرارت بالایی دارد
میتواند نشانه فعالیت یک فرآیند مخرب در پسزمینه باشد.
افزایش غیرعادی مصرف باتری و اینترنت
یکی دیگر از نشانههایی که کاربران شیائومی گزارش میکنند، مصرف غیرمنتظره باتری و حجم اینترنت است؛ حتی زمانی که استفاده خاصی از گوشی ندارند. این مورد میتواند به ارسال یا دریافت اطلاعات توسط بدافزارها مربوط باشد.
دریافت هشدارهای امنیتی مکرر
نمایش پیدرپی هشدارهای امنیتی یا پیامهایی مانند «یک خطر شناسایی شد» در بخش امنیت گوشی شیائومی، نشان میدهد که سیستم رفتار یا برنامهای غیرعادی را تشخیص داده و نباید آن را نادیده گرفت.
نکته: اگر چند مورد از این علائم بهصورت همزمان در گوشی شیائومی شما دیده میشود، احتمال آلودگی به بدافزار یا برنامهی ناخواسته افزایش پیدا میکند.
نشانههای دسترسیهای مشکوک؛ علائم پنهان ویروسی شدن گوشی
برخی بدافزارها بهگونهای طراحی شدهاند که بدون ایجاد اختلال ظاهری شدید در پسزمینه فعالیت میکنند. در این حالت، گوشی ممکن است ظاهراً سالم به نظر برسد، اما نشانههایی وجود دارد که از دسترسی غیرعادی برنامهها خبر میدهد.
دسترسیهای غیرعادی به بخشهای حساس گوشی
اگر برنامهای ناشناس یا کمکاربرد به بخشهایی مثل موارد زیر دسترسی داشته باشد، میتواند نشانهی وجود بدافزار باشد:
دسترسی به پیامکها (SMS)
دسترسی به تماسها یا مخاطبین
دسترسی دائمی به موقعیت مکانی
دسترسی به اعلانها
بهخصوص زمانی که این دسترسیها بدون نیاز منطقی به برنامه داده شده باشند.
فعال بودن دسترسی «نمایش روی سایر برنامهها»
برخی بدافزارها برای نمایش تبلیغات یا سرقت اطلاعات، از مجوزی استفاده میکنند که اجازه میدهد روی سایر برنامهها نمایش داده شوند. اگر متوجه شدید برنامهای ناشناس چنین مجوزی دارد، این موضوع میتواند یکی از نشانههای ویروسی شدن گوشی باشد.
دسترسیهای مربوط به کنترل سیستم (Accessibility)
مجوزهای مربوط به کنترل سیستم یا دسترسیپذیری بسیار حساس هستند. اگر برنامهای که نمیشناسید یا به آن اعتماد ندارید، چنین دسترسیهایی دارد، باید به آلودگی گوشی شک کرد؛ زیرا بسیاری از بدافزارها از این مسیر برای کنترل گوشی یا اجرای خودکار عملیات استفاده میکنند.
نصب شدن VPN یا تغییرات مشکوک در شبکه
در برخی موارد، کاربران متوجه میشوند که:
یک VPN ناشناس روی گوشی فعال شده
تنظیمات شبکه بدون اطلاع آنها تغییر کرده
این رفتار میتواند نشانهای از تلاش برای هدایت ترافیک اینترنت یا پنهان کردن فعالیتهای مخرب باشد.
نمایش مداوم نوتیفیکیشنهای عجیب
ارسال اعلانهای نامفهوم، تبلیغاتی یا هشدارهای عجیب از سوی برنامههایی که قبلاً چنین رفتاری نداشتند، یکی دیگر از نشانههای پنهان وجود بدافزار در گوشی است.
اگر گوشی شما بدون کندی شدید، اما با دسترسیهای غیرعادی، VPN ناشناس یا اعلانهای عجیب همراه است، احتمال فعالیت بدافزار در پسزمینه وجود دارد.
جمعبندی: از کجا بفهمیم گوشی ویروسی شده؟
تشخیص ویروسی شدن گوشی همیشه با یک نشانه مشخص انجام نمیشود. در اغلب موارد، ترکیب چند علامت همزمان میتواند احتمال وجود بدافزار را بالا ببرد. نمایش تبلیغات مزاحم، کند شدن ناگهانی گوشی، مصرف غیرعادی باتری و اینترنت، هدایت مرورگر به سایتهای مشکوک، نصب شدن برنامههای ناشناس یا دریافت هشدارهای امنیتی، همگی میتوانند زنگ خطر ویروسی شدن گوشی باشند.
اگر گوشی شما قبلاً عملکرد طبیعی داشته اما حالا بدون دلیل منطقی دچار چنین تغییراتی شده، بهتر است این نشانهها را جدی بگیرید و آنها را صرفاً به «قدیمی شدن گوشی» نسبت ندهید. اما اگر این چنین است، میتوانید برای خرید گوشی سری به لیست محصولات فروشگاه اینترنتی ۱۹کالا بزنید.
سوالات متداول
علائم ویروسی شدن گوشی چیست؟
رایجترین علائم شامل کند شدن ناگهانی، هنگ و ریاستارتهای غیرعادی، کرش کردن برنامهها، مصرف غیرطبیعی باتری، افزایش مصرف اینترنت، ریدایرکت شدن مرورگر و نمایش تبلیغات خارج از برنامههاست.
ویروس گوشی چه شکلی است؟
ویروس یا بدافزار معمولاً «شکل مشخص» مثل یک آیکون با نام ویروس ندارد و اغلب در قالب یک برنامه به ظاهر عادی یا فایل نصبشده پنهان میشود. بیشتر مواقع کاربران از طریق رفتار غیرعادی گوشی متوجه آلودگی میشوند.
اگر گوشی ویروسی شود چه میشود؟
ممکن است گوشی کند شود، باتری و اینترنت سریعتر مصرف شود، تبلیغات مزاحم ظاهر شود، مرورگر به صفحات ناشناس هدایت شود یا هشدارهای امنیتی نمایش داده شود. شدت این موارد به نوع بدافزار بستگی دارد.
آیا کند شدن گوشی همیشه نشانه ویروسی شدن است؟
خیر. کندی میتواند به دلایل مختلفی مثل پر شدن حافظه، آپدیتها یا برنامههای سنگین باشد. اما اگر کندی همراه با نشانههایی مثل تبلیغات غیرعادی، مصرف اینترنت بالا یا هشدارهای امنیتی باشد، احتمال آلودگی بیشتر میشود.